`Schat ik het goed in als ik denk dat jij deze muntjes niet hoeft?´ vraagt mijn slijter. Hij heeft net de klant voor mij op de `spaaractie van de eeuw´ gewezen. `Ja´, zeg ik, dankbaar om zoveel klantinzicht.
De slijterij is onderdeel van een grote keten, maar daar merk ik gelukkig weinig van. Slechts één keer heb ik de vraag `Airmiles?´ met nee hoeven beantwoorden. Bij supermarkt en tankstation blijf je zulke vragen op je afgevuurd krijgen, keer op keer: airmiles, zegels, bonuskaart? Nee! Ik hoef niks. Meestal krijg je dan een meewarige blik. Of de klanten achter je roepen uit: `Wat zonde!´ Daarom hecht ik aan de middenstand in de buurt. Ze kennen de eigenaardigheden van hun klandizie en vallen mij niet met standaardvragen lastig.
Een week later loop ik weer bij de slijter binnen. Nu staat zijn collega in de zaak. Zijn klantbenadering is een tikkeltje braver. `Wil je die nieuwe Vin du Siècle-muntjes?´ vraagt hij. `Nee? Je kunt er prachtige millenniumglazen voor krijgen, hoor.´ Ze staan uitgestald op de Vin du Siècle-stellage, midden in de winkel. Nu pas valt me op dat ik er al weken zorgvuldig omheen gekeken heb.
Het zijn best mooie glazen, vind ik. Ze lijken een beetje op mijn eigen glazen voor speciale gelegenheden. Daar is er helaas nog maar eentje van over en ik wilde net eens uit gaan kijken naar nieuwe. Zou ik niet toch één keer…
`Wie volop wil genieten van karaktervolle wijnen als een Bordeaux, Cabernet Sauvignon of Argentijnse Malbec, kan welhaast niet buiten deze kristallen kelken´, zegt de actiefolder en roemt het vele voordeel `op zeer bijzondere en exclusieve millenniumproducten´. Exclusief. Met hoeveel klanten zijn we eigenlijk? Hoeveel glazen heeft de slijterijketen al besteld bij de glazenfabriek? Bah. Ik ben meteen genezen. `Dus geen muntjes?´ vraagt de jongen. Ik spuw eens lekker ongegeneerd m´n gal. Geen denken aan. Stel je nou voor: tijdens de millenniumwisseling drinkt half Nederland dezelfde Vin du Siècle-wijn uit dezelfde roemers, geopend met dezelfde kurkentrekker, `een mooi voorbeeld van elegant, 21-ste-eeuws design´, en om twaalf uur klinkt datzelfde halve Nederland elkaar toe met hetzelfde merk champagne uit dezelfde champagneglazen. En dat komt allemaal door die spaaractie. Nee, ik maak zelf wel uit waar en wanneer ik nieuwe glazen koop. En welke.
Bovendien, ík ben geen kruidenier van beroep en hoef me niet te laten paaien met een voordeeltje. Ben ik een dief van mijn eigen portemonnee? Mooi zo. Alles liever dan tegen heug en meug sparen. Ik herinner me nog het oude cakeblik bij ons thuis vol vettige margarinezegeltjes, koffiepunten, beschuitbonnen. Daarnaast de stapel zegelboekjes waar we ze in moesten plakken.
Ook herinner ik me nog die mooie dag, jaren later, dat ik mijn nieuwe verloofde een leeg pak koffie zag weggooien. `Hé, je vergeet de punten!´ Maar hij vergat helemaal niks, hij verdomde het gewoon ze uit te knippen. Ik deed het ook niet voor mezelf, zei ik nog zwakjes, maar voor de moeder van een vriend. Jammer voor die moeder, maar vanaf dat moment was de knop om: je kon het dus ook gewoon laten. Maandenlang maakte mijn hart een vreugdesprongetje als ik een pak koffie aanbrak: nooit meer sparen.
.jpg)
